22/09/2022
Το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών Δημόσιας Υπηρεσίας στη Βαυαρία, το Trilateral Research, το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και το Software Imagination & Vision (SIMAVI), πραγματοποίησαν ένα ερευνητικό έργο, ως μέρος του ευρύτερου ερευνητικού προγράμματος CC-Driver (“Combating Cyber Criminality by Understanding Human and Technical Drivers”) σε συνεργασία με το SHARE Foundation. Αυτό το έργο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για αυτήν την έρευνα αναζητούσαν Οργάνωσεις της Κοινωνίας των Πολιτών (CSO) για να συμμετάσχουν σε μια μελέτη βασισμένη σε συνεντεύξεις. Συγκεκριμένα, αναζητούσαν άτομα που έχουν εργαστεί άμεσα ή έμμεσα με θέματα κυβερνοεγκλήματος και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο (συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής καταδίωξης και της διαδικτυακής παρενόχλησης). Η DATAWO συμμετείχε και συνέβαλε σε αυτό το ερευνητικό έργο τον Απρίλιο του 2022.
Ωστόσο, στις 23 Ιουνίου 2022 ψηφίστηκε ο νόμος υπ’ αριθμόν 4947, στο άρθρο 38 του οποίου ρυθμίζεται το έγκλημα της εκδικητικής πορνογραφίας, το οποίο εισάγει αναλόγως το νέο άρθρο 346 στον Ελληνικό Ποινικό Κώδικα, το οποίο ορίζει ότι:
“Άρθρο 346 για την εκδικητική πορνογραφία
1. Όποιος χωρίς δικαίωμα κοινολογεί σε τρίτο πρόσωπο ή αναρτά σε κοινή θέα, πραγματική, αλλοιωμένη ή σχεδιασμένη εικόνα ή κάθε είδους οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό, στο οποίο αποτυπώνεται μη δημόσια πράξη άλλου που αφορά στη γενετήσια ζωή του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών και χρηματική ποινή.
2. Όποιος απειλεί άλλον ότι θα τελέσει τις πράξεις της παρ. 1 τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους. Αν ο υπαίτιος της πράξης του προηγούμενου εδαφίου εξαναγκάζει άλλον σε πράξη ή παράλειψη ή ανοχή για την οποία αυτός δεν έχει υποχρέωση, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών.
3. Με κάθειρξη έως οκτώ (8) έτη και χρηματική ποινή τιμωρείται η πράξη της παρ. 1 αν τελείται:
α) με ανάρτηση στο διαδίκτυο ή σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης με αόριστο αριθμό αποδεκτών,
β) από ενήλικο και αφορά σε ανήλικο,
γ) σε βάρος νυν ή πρώην συζύγου ή συντρόφου του υπαιτίου ή σε βάρος προσώπου που συνοικεί με αυτόν ή έχει μαζί του σχέση εργασίας ή υπηρεσίας ή βρίσκεται υπό την επιμέλεια ή την προστασία του ή δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του,
δ) με σκοπό να προσπορίσει ο υπαίτιος στον εαυτό του ή σε άλλον περιουσιακό όφελος.
4. Αν κάποια από τις πράξεις των προηγούμενων παραγράφων οδήγησε το θύμα σε απόπειρα αυτοκτονίας επιβάλλεται κάθειρξη και χρηματική ποινή. Αν η πράξη του προηγούμενου εδαφίου οδήγησε στο θάνατο επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή.”
Μερικές σκέψεις που μοιραστήκαμε στο άρθρο που δημοσιεύσαμε στις 31 Ιουλίου 2022 εδώ σχετικά με την προσθήκη του άρθρου 346 στον Ελληνικό Ποινικό Κώδικα..
“Συνοψίζοντας, το άρθρο 346 του Ποινικού Κώδικα προστέθηκε ως μία προσπάθεια αντιμετώπισης των περιστατικών έμφυλης βίας στην ψηφιακή εποχή, και κυρίως των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης μέσω εικόνας. Ωστόσο, η χρήση του όρου «εκδικητικής πορνογραφίας» είναι εσφαλμένη. Όπως εξηγήθηκε λεπτομερώς προηγουμένως, με την χρήση αυτής της εννοιολόγησης παραβλέπονται οι πιο συχνές, καθημερινές μορφές σεξουαλικής κακοποίησης μέσω εικόνας, ενώ ο όρος της «εκδικητικής πορνογραφίας» παραπέμπει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που έχει διανεμηθεί/κοινολογηθεί αυτό το υλικό για λόγους εκδίκησης, αφήνοντας απ’ έξω τις περιπτώσεις που έχει τελεστεί αυτό το αδίκημα για προσωπικούς ή οικονομικούς λόγους.
Επίσης, η χρήση του όρου «χωρίς δικαίωμα» είναι εσφαλμένη και καθόλου συμπεριληπτική, καθότι θα πρέπει να γίνει ρητή αναφορά στον όρο «συγκατάθεση/συναίνεση». Τέλος, η περιοριστική αναφορά στον όρο «μη δημόσια πράξη», αφήνει απ’ έξω περιπτώσεις διαδικτυακής ηδονοβλεψίας (creepshots και upskirting), όπου άτομα βιντεοσκοπούνται/φωτογραφίζονται εν αγνοία τους σε δημόσιο χώρο, ενώ η κάμερα στοχεύει σε γενετήσιες περιοχές. Ακόμη, και η τέλεση ερωτικών πράξεων σε δημόσιο χώρο, δεν δίνει σε κανένα άτομο το δικαίωμα βιντεοσκόπησης/λήψης φωτογραφιών, ούτε και περαιτέρω διανομής/κοινολόγησης αυτού του υλικού.
Εν κατακλείδι, η νομοθεσία πρέπει να εμπλουτισθεί και να εξελιχθεί σύμφωνα με τα τρέχοντα ζητήματα και την σύγχρονη πλέον ανάπτυξη/χρήση της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Πρέπει να προβλέπει μηχανισμούς άμεσης ενεργοποίησης για αποκατάσταση της ζημίας (για παράδειγμα κατάργησης του υλικού αυτού από τον κυβερνοχώρο), συνεργασίας των διωκτικών αρχών της Ελλάδας με αυτές του εξωτερικού, δημιουργία δομών ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης των επιζώντων/ωσών έμφυλης βίας στην ψηφιακή εποχή με κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, και διευκόλυνση της απονομής της δικαιοσύνης με την χρήση ψηφιακού υλικού, χωρίς επιπλέον την δευτερογενή θυματοποίηση των επιζώντων/ωσών.”
©ICCL
